Remontowany właśnie dworzec Gdańsk Główny skończy w październiku tego roku 120 lat. Pisałem co nieco o nim dziesięć lat temu („110-letni dworzec w centrum”) i później w szerszym kontekście („Kolej w Gdańsku na początku XX w.”), ale dostałem właśnie kilka pytań i w sumie można by coś do tej historii dopisać.
Wśród planów rozwoju kolei na Pomorzu Gdańskim opracowanych na początku XX w. odnaleźć można pomysł połączenia linii Gdańsk Wrzeszcz – Stara Piła, oddanej do użytku 1 maja 1914 r., z Bydgoszczą. O koncepcji tej, której realizację nawet rozpoczęto, w krótkich notatkach informowała ówczesna prasa.
Koniec pierwszej wojny światowej, odzyskanie przez Polskę niepodległości w 1918 r., traktat wersalski podpisany w 1919 r. i proklamowanie Wolnego Miasta Gdańska 15 listopada 1920 r. to początek nowych porządków w Europie. Ale dla Gdańska to także koniec intensywnego rozwoju kolei.
Badając historię kolei w jakimś mieście zwykle pisze się o oficjalnym otwarciu pierwszego dworca, o tym kiedy przyjechał pierwszy pociąg, kiedy tę kolej budowano. W przypadku Gdańska mowa np. o 5 sierpnia 1852 r. (otwarcie linii Bydgoszcz – Gdańsk) i o 19 lipca 1852 r. (pierwszy pociąg w Gdańsku).
Trwa budowa PKM. Jeszcze w latach 90. XX w. była w planach budowa tej linii jako Zachodniej SKM. Stało się inaczej. Warto jednakże wrócić do dawnych pomysłów i zobaczyć jakie jeszcze linie kolejki były planowane: przymorska, wschodnia, południowa. Fragment tej ostatniej jest bardzo ciekawy.
W grudniu br. ma być wyłączony z eksploatacji m.in. odcinek Kokoszki – Stara Piła („2 tys. km linii mniej! Oto lista”). Nie oznacza to likwidacji, tylko przejście linii pod minimalne utrzymanie. Obecnie jest to zbyt kosztowne. Mam mieszane odczucia, szczególnie po lekturze dokumentów z lat 1968-1978.